Organische stof bestaat uit verschillende soorten. Zo is er zeer verse organische stof (bijvoorbeeld gewasresten), verveende organische stof, en je hebt humus. Maar er zijn ook allerlei tussenvormen. Humus is die vorm van organische stof die door het bodemleven uit verse organische stof is gevormd. Het is stabiel materiaal dat meestal een groot deel van de totale hoeveelheid organische stof vormt. De zeer stabiele humus kan wel tot honderden jaren in de grond overleven. Maar er zijn ook vormen die binnen een paar jaar weer mineraliseren.

C/N-quotiënt

De organische stof in de bodem is samen met een gezond bodemleven verantwoordelijk voor het voortdurend aanleveren van voedingsstoffen naar de plant. Oplosbare humus houdt sporenelementen in de bodemoplossing. De vraag of de organische stof in uw grond meer humus dan veenachtige organische stof bevat, kunnen we afleiden uit de C/N quotiënt. De C/N quotiënt is de deling van de hoeveelheid koolstof door de hoeveelheid stikstof. Daaruit is indirect af te leiden of de organische stof uit een bodem veel of weinig humus bevat. Humus heeft een C/N quotiënt van rond de 7. Bodems met weinig humus in de organische stof hebben een C/N quotiënt dat boven de 18 ligt. Veel bodems in Nederland hebben een C/N quotiënt tussen de 12 en 15. Niet alle organische stof in de grond is dus humus. Het getal is moeilijk te beïnvloeden, maar is meer een vaststelling die nuttig is voor het opstellen van een goed bemestingsadvies.

Vrijgave van voedingsstoffen

Het humusgehalte is dus zeer belangrijk. Humus zorgt voor:

• het samenklitten van bodemdeeltjes tot grotere kruimels. Het bevordert dus in grote mate een goede bodemstructuur; 
• een aanzienlijke verbetering van het waterbergend vermogen, doordat humus tot 20 keer zijn eigen gewicht in water kan bevatten; 
• een pH-bufferend effect. Want humus houdt niet alleen water vast; ook voedingsionen worden gemakkelijk gebonden door humus;
• een bodem waarin zeer weinig voedingselementen uitspoelen.

Belangrijkste voordeel

Eén van de voornaamste voordelen van een grond met een hoog humusgehalte is de jaarlijkse vrijgave van voedingsstoffen. Per jaar wordt immers 2,5% van het totale humusgehalte op zandgronden afgebroken door mineralisatie. Hierdoor komt een verscheidenheid aan voedingselementen en zelfs sporenelementen vrij voor de plant. Dit is natuurlijk erg belangrijk voor de plantengroei. Humus is eigenlijk de beste traag werkende meststof voor uw gewassen die u maar kunt vinden.

Lees hoe u de afbraak van het humusgehalte kunt berekenen en kunt verhogen op de pagina “Bodemvruchtbaarheid”